Hier geniet je van de mooiste herfstkleuren in België

Waarom verkleuren de bladeren van een boom in de herfst?

Chlorofyl of bladgroen is een pigment dat een boom gebruikt om lichtenergie van de zon op te vangen. Noem het gerust het zonnepaneel van de natuur. Met dat zonlicht zet de plant CO₂ en water om in bruikbare voedingsstoffen. Chlorofyl zorgt er ook voor dat we de bladeren als groen zien: het absorbeert blauw en rood licht en reflecteert het groene.

Omdat bladgroen geen stabiele stof is, moet het voortdurend opnieuw aangemaakt worden. Maar in de herfst ontstaat er een kurklaagje tussen blad en stengel, waardoor het transport naar het blad steeds moeizamer loopt. En er dus geen nieuw bladgroen aangemaakt wordt, ook al omdat de intensiteit van de zon afneemt. Voor het zover is, trekken de bomen hun chlorofyl uit de bladeren terug om de stof als reservevoorraad op te slaan in takken, stam en wortels. Weg groene kleur!

Hoe komt het dan dat de bladeren vervolgens in andere kleuren uitslaan? Op het moment dat een boom het aanwezige chlorofyl uit zijn bladeren slurpt, krijgen andere pigmenten de kans om te overheersen. Afhankelijk van welke moeilijke wetenschappelijke naam die dragen (anthocyaan, xantofyl, caroteen,...) zorgt dat voor een rood, geel, oranje of paars schouwspel.

Het veranderende klimaat heeft een impact op de herfstkleuren

Het zorgt voor minder consistente mooie kleuren. Meer geel en bruin, minder rood en oranje. De steeds vaker voorkomende droogte maakt dat bomen en planten minder suiker kunnen opbouwen - en die zorgt net voor de meest schitterende herfstkleuren. Aanhoudende of intense droogte kan er ook voor zorgen dat bomen - als besparingsmechanisme - hun bladeren al lossen voordat ze een kleurtje kunnen opdoen. Dat kan trouwens ook gebeuren in het tegengestelde geval, bij extreme regen en wind.

Droogte kan er dus toe leiden dat bladeren sneller vallen. Maar het tegenovergestelde kan ook. Warme temperaturen in de vroege herfst kunnen ervoor zorgen dat bomen hun bladeren minder snel lossen. Daardoor verkleuren de bladeren pas op een moment dat er minder dagelijks zonlicht is, wanneer ze minder suiker aanmaken. En die is nodig voor meest rode pigmenten.

Al het voorgaande wil niet zeggen dat je neit meer kan genieten van de herfstkleuren. In België kan dat onder meer op volgende plekken.

Zoniënwoud

Belgischer dan het Zoniënwoud kan niet: dit bos strekt zich uit over Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Goed voor 4400 hectare woud, goed bewaard gebleven omdat de adel hier lange tijd op wild jaagde. Vooral de statige beuken zullen liefhebbers van herfstkleuren verblijden. Veel van de bomen zijn stokoud - meer dan 200 jaar - waardoor het lijkt alsof je door een kathedraal van bos wandelt.

• Kampeermogelijkheid: Camping Druivenland, een rustige camping in Overijse, ligt op een steenworp van het Zoniënwoud.

Hoge Kempen

Geen Vlaamse provincie die groener kleurt dan Limburg. Niet dankzij Meyrem Almaci, wel door het Nationaal Park Hoge Kempen. Al vind je hier niet enkel groene bossen, maar ook paarse heide, diepblauwe vennen en gouden landduinen. Op 17 oktober, 7 november en 5 december vertellen de boswachters van het park geïnteresseerden over de herfst tijdens een rangerwandeling.

• Kampeermogelijkheid: Bivakzones Itter en Solt liggen in de Duinengordel, een lapje van stuifduinen, bossen, vennen en heide dat sinds 2020 onderdeel is van het Nationaal Park Hoge Kempen.

Grote Woud van Saint-Hubert

Wie Waldeinsamkeit wil ervaren, het gevoel om alleen te zijn in de bossen, moet beslist de contreien van Saint-Hubert opzoeken. De bossen zijn hier zo uitgestrekt dat je, zelfs in het hoogseizoen, amper levende zielen tegenkomt. Geen wonder dat edelherten zich hier de koningen van het bos wanen. Ontdek de warme herfstkleuren en pluk paddenstoelen - in Wallonië is dat toegelaten. Opgelet: herfst betekent ook jachtseizoen in de Ardennen. Hou je ogen open voor waarschuwingsborden.

• Kampeermogelijkheid: op de rand van Saint-Hubert, de hoofdstad van de jacht, is Camping Eurocamp een veilig toevluchtsoord.

Brakelbos

De Vlaamse Ardennen presenteren zich tegenwoordig als wandelwahalla en wij kunnen daar wel inkomen. In het Brakelbos, op de flank van de Mont de Rhode, stap je tussen beuken en hulsten. Bereid je voor op hoogteverschillen - het zijn niet voor niets de Vlaamse Ardennen - en op ontmoetingen met reeën. Wie goede benen heeft, kan een extra lus in het Bos Ter Rijst en/of het Pottelbergbos overwegen.

• Kampeermogelijkheden: Camping Visvijvers Nukerke mikt op vissers, maar ook wie niet heeft met hengels is er gelukkig welkom.

Gerhagenbos

In het Limburgse Tessenderlo kronkelen twee Stiltepaden door het Gerhagenbos. Hier geen jengelende kleuters, luid hijgende mountainbikers of hangjongeren met boomboxen, enkel de wind die de verkleurde herfstbladeren doet ritselen.

Kampeermogelijkheid: iets verderop, in Diest, presenteert Het Swinnenbos zich als een familiecamping voor campers, caravans en tenten.