Elfstedentocht 2024… met de camper
Het is al ruim een kwart eeuw geleden dat de Elfstedentocht nog gereden kon worden. Koning Winter werkt niet mee… maar gelukkig kan je de Elf Friese steden ook op andere manieren ontdekken. Met de camper, bijvoorbeeld. Uiteraard zijn al die elf steden een stop waard, maar welke steden mag je echt niet overslaan? Alles over de hele Elfstedentocht met de camper lees je in Pasar Camper & Kamperen van januari 2024.
Tekst Kelly Mortelmans, Foto’s Roel Willems
1. Leeuwarden
Leeuwarden is naast schaatsstad ook de stad van de scheve Oldehove, van streetart, Mata Hari en graficus M.C. Escher. Je komt er tijd en ogen te kort. Als je door de straten dwaalt, op zoek naar de Miniature People van fotograaf Michel Tilma, kom je langs pleintjes en onbekende plekjes in het centrum. Om te zoeken naar de piepkleine Liwwadders, die vaak goed verstopt zitten... Aan het station moet je zeker de Love fontein checken: het is absoluut de indrukwekkendste van de 11 fountains.
2. Hindeloopen
In Hindeloopen, Hylpen in het Fries, lijkt de tijd te hebben stilgestaan. De stad lag dan ook lang erg geïsoleerd van de rest van Friesland, waardoor de inwoners een eigen taal, klederdracht en schilderkunst kregen. De bruggetjes, mooi onderhouden tuintjes en historische gebouwen zorgen voor een sereen sfeertje; je hebt bijna de neiging om hier te fluisteren. De fontein, ontworpen door de Chinese Shen Yuan, symboliseert levensenergie en wijsheid en straalt rust uit.
3. Workum
Naast de theatrale fontein van Cornelia Parker heeft Workum nog een verborgen pareltje waar je instant vrolijk van wordt: el Cafétin. Dat barista Horacio dankzij de liefde het warme Argentinië inruilde voor Nederland zullen ze in Workum alleen maar toejuichen. Hij maakt niet alleen de lekkerste koffie’s, zijn glimlach verwarmt ook je dag. Uiteraard kan je ook een koffie meenemen on the road. Het barretje is echter zo gezellig, dat je gegarandeerd wil blijven plakken.
4. Franeker
Terwijl de meeste Friese steden hun rijkdom aan visserij of scheepvaart danken, ontwikkelde Franeker of Frjentsjer zich vooral door een eigen universiteit. Studenten uit heel Europa studeerden hier: theologie, rechten, medicijnen of wiskunde. Dat het stadje dit jaar op de UNESCO werelderfgoed terecht kwam is echter te danken aan een eenvoudige wolkammer. Eise Eisinga was geen echter wetenschapper, geen professor aan de academie. Toch bouwde hij in het plafond van zijn woonkamer een echt planetarium, in hemelsblauw met gouden details, waarop heel precies de actuele stand van de toen bekende planeten te zien is. En dat is nu nog het geval. De schaalmodellen van Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter en Saturnus bewegen namelijk in dezelfde tijd rond de zon als de echte planeten. Het geweldig radarwerk van houten hoepels en schijven met tienduizend handgesmede spijkers als tanden is te bewonderen op de zolder. Een echt meesterwerk!
5. Sloten
Sloten is dan wel het kleinste stadje van de tocht, maar ongetwijfeld ook het charmantste. In Friesland danken steden hun titel dan ook niet aan hun formaat maar aan hun historische betekenis. Net als IJlst lag Sloten op een kruising van vaarwegen. Routes vanaf de Zuiderzee liepen langs de stad, maar ook vaarroutes naar allerlei Hanzesteden aan de IJssel. Het stadje was daardoor van strategisch belang. Het is hier lyts mar leaf, Fries voor ‘klein maar fijn’. Pittoreske huisjes, allemaal even netjes, hobbelige steegjes, bruggetjes en de bootjes in het water. Bij bakkerij ’t Kruimeltje haal je de heerlijkste koekjes voor op de terugweg.