5x tijdreizen in het museum

Breiter, schneller, lauter! In de jaren 1980 verbasterden Duitse autotuners het Olympisch motto tot extravagante waanzin die zelfs Borat zou doen blozen. Hun creaties waren zo over the top dat ze vooral in de smaak vielen bij schatrijke oliesjeiks, excentrieke celebrity’s en snelle Eddy’s. Autokenners moesten er meestal hard om lachen.

Nu het nektapijt weer mag, verdienen ook de Duitse tuners eerherstel. Dus neemt Autoworld je mee naar de kleurrijkste uithoeken van de verder nogal grauwe jaren 1980. Moddervette banden, brullende turbo’s, spoilers die de wolken kietelen, mierzoete snoepkleuren, hifi-installaties waarmee je een hele festivalweide omverblies… Tuners als Koenig Specials, Mattig, Brabus en Treser gooiden echt alle remmen los.

De expo German Tuners from the 80’s and the 90’s is een nostalgische tijdreis. Bewonder de legendarische Opel Manta van Mattig, de Audi Quattro Roadster met automatisch klapdak van Treser waarmee tennisster Yannick Noah rondsnorde, de Rainbow Porsche 911 die Buchmann & Buchmann creëerde voor het cameramerk Polaroid.

In de kleurrijk getunede auto’s zag je de Koude Oorlog al ontdooien. In de jaren 1990, na de val van de Berlijnse muur, werd de wereld zelf zonniger en verdwenen de Duitse tuners uit de belangstelling.

German Tuners from the 80’s and the 90’s Tot 14 december, Autoworld, Jubelpark, Brussel

Christoffel Plantijn zegt sorry. In eigen naam, in naam van de negen generaties mannen die zijn drukkerij leidden, en in naam van Museum Plantin-Moretus. Het museum, dat sinds 1877 bestaat en door de Unesco erkend is als werelderfgoed, focuste altijd op de mannelijke bedrijfsleiders. De vrouwen verdwenen uit de aandacht, ondanks hun prominente rol in de drukkerij.

De expo Vrouwenzaken/Zakenvrouwen haalt de vrouwen, die het succesvolle familiebedrijf Plantin-Moretus deden draaien, uit de schaduw. Ze corrigeerden van jongs af drukproeven, sloten handelsdeals, schopten het tot bedrijfsleider. En keken als moeder ook nog eens toe op de opvoeding van de kinderen.

Martina, Magdalena, Anna, Maria-Theresia… ze schreven, nee drukten, mee geschiedenis. Ontmoet hen op zeven locaties in het museum en bewonder hun hedendaagse silhouetten, gecreëerd door modeatelier REantwerp. Luister naar de verhalen van schrijfster Aya Sabi of de vijfdelige podcast van Sven Speybrouck en ontdek, tot slot, schetsen en aquarellen van Maria Segers, een twintigste-eeuwse schilder en graficus van wie het museum werk bewaart in het prentenkabinet.

Vrouwenzaken/Zakenvrouwen Tot 11 januari, Museum Plantin-Moretus, Antwerpen

Rond 1900 evolueerde Antwerpen razendsnel. De haven groeide als nooit tevoren, auto’s, trams en elektrisch licht veranderden het straatbeeld. Nu de nacht minder duister was, hoefde de stad niet meer te slapen. 

Eugeen Van Mieghem had altijd zin om in de straten te verdwalen. Als een Wannes Van de Velde met een schetsboek. Hij gebruikte zijn pastelkrijt en papier niet voor verstilde taferelen, zoals zijn tijdgenoten, maar om de sfeer en dynamiek van het nieuwe, moderne Antwerpen te capteren.

De expo Eugeen Van Mieghem. Stad in beweging in het KMSKA neemt je mee naar dat Antwerpen. Je duikt in een wervelende, snel geschetste reportage over dokwerkers, landverhuizers, zwervers en prostituees. In een reeks monumentale pastels uit 1912 krimpen de mensen tot lilliputters. Ze werken aan een oceaanreus in het droogdok of bewegen zich anoniem voort in de brede winkelstraat. Eric Rinckhout cureerde de expo, die plaatsvindt in het prentenkabinet, en publiceerde zopas de biografie van Eugeen Van Mieghem.

Eugeen Van Mieghem. Stad in beweging 2 oktober tot 11 januari, KMSKA, Antwerpen

Met zijn nieuwe expo Ontheemd zet het In Flanders Fields Museum een onderbelicht stukje geschiedenis in de schijnwerpers. In 1914 sloeg anderhalf miljoen Belgen, of een kwart van de toenmalige bevolking, op de vlucht voor het oorlogsgeweld. Ongeveer de helft bracht de hele Eerste Wereldoorlog in Frankrijk, Nederland of het Verenigd Koninkrijk door. Andere Belgen werden vluchteling in eigen land: hun woonplek was geëvacueerd of verwoest. De terugkeer naar huis zou na de oorlog nog jaren aanslepen. Het verzamelde voor de expo veertig persoonlijke verhalen, die het zowel in de Lakenhallen als op een stadsparcours presenteert. Negen hedendaagse illustratoren brengen de getuigenissen die je beluistert via de audiogids in beeld.

Ontheemd. Belgische vluchtelingen van de Eerste Wereldoorlog 4 oktober tot 14 juni, Lakenhallen en binnenstad, Ieper

Na de val van Franco volgde in Spanje de bevrijding, ook in de kunsten en het nachtleven. In het Madrid van 1980 mocht alles wat de katholieke dictator verboden of ontmoedigd had. La Movida, ‘de beweging’, zette de hoofdstad op stelten vanaf zonsondergang. De vroege films van Pedro Almodóvar baden in de excentrieke, ongeremde sfeer van toen. In Mechelen laat de expo Iván Zulueta. Through the looking glass je kennismaken met een andere spilfiguur van La Movida. Zulueta ontwierp filmposters, platenhoezen en boekcovers, schoot duizenden polaroids en draaide de legendarische horrorfilm Arrebato, die in Mechelen vertoond wordt. Zulueta’s persoonlijke archief is voor het eerst buiten Spanje te zien en dompelt je onder in de excentrieke, psychedelische sfeer van toen, alsof Madrid de hippietijd met vijftien jaar vertraging beleefde. De expo maakt deel uit van Europalia España, dat op 8 oktober van start gaat.

Iván Zulueta. Through the looking glass 11 oktober tot 4 januari, Kunsthal Mechelen/De Garage