Brussels by bike

Brussel biedt voor elk wat wils, en dat is voor fietsers niet anders. Pasar-reporter Kris Clerckx ging vier keer fietsen in de hoofdstad, en kwam vier keer met totaal andere indrukken terug. Van art nouveau tot weiden vol paarden: Brussel boeit.

Tekst Kris Clerckx – Foto’s Michaël Dehaspe

2

Begin juli trekt het wielercircus van de Tour de France zich weer op gang. De twee etappes in en rond onze hoofdstad staan met stip genoteerd in de agenda van koersliefhebbers, maar voor de Brusselaars betekent de Tourstart een uitzonderlijke kans om de fiets in hun stad te promoten. En daar doen we bij Pasar graag aan mee!   

Enkele weken voor de Tourstart zien we een glunderende Eddy Merckx. Omringd door familie, vrienden en Tourbaas Christian Prudhomme onthult Merckx in de Woluwse wijk Vogelzang een monument ter ere van zijn 525 overwinningen, waaronder 5 Touroverwinningen en 34 Touretappes. Een absoluut record! En een halve eeuw na zijn allereerste Touroverwinning in de zomer van 1969 stellen we vast dat er nog steeds geen sleet op zijn populariteit zit. Tussen honderden fans en collega-journalisten door baan ik me een weg tot bij Merckx. ‘Hier heb ik leren fietsen’, blikt de 73-jarige wielerkampioen terug. ‘Vogelzang is voor mij een bijzondere wijk. Ik ben hier opgegroeid en bewaar er hele goede herinneringen aan.’

Maar Merckx blijft bescheiden: ‘Het draait niet rond mij. Het is de Tour die zo populair is. Ik ben blij dat de Tour voor het eerst sinds de wereldtentoonstelling van 1958 opnieuw vanuit Brussel vertrekt. Ik hoop dat de start van dit jaar een groot feest van de fiets wordt voor Brussel en België.’

Behalve een sportevenement met wereldwijde uitstraling en een knap staaltje citymarketing – met weliswaar een prijskaartje van 5 miljoen euro – betekent het binnenhalen van de Grand Départ van de Tour de France voor steeds meer steden een manier om zich als fietsstad te profileren. Heel concreet in het geval van Brussel, waar in het metrostation De Brouckère een grote fietsparking is geopend. En met de campagne ‘Tour Ensemble’ wordt geprobeerd om in de weken voor de start van de Tour een recordaantal Brusselaars op de fiets te krijgen.

Bij de Brusselse fietsorganisatie Pro Velo willen ze die focus op de fiets als vervoermiddel in de stad maar wat graag aanhouden. ‘Al meer dan 25 jaar promoot Pro Velo de fiets’, weet Karina Van Driel, die bij de fietsorganisatie instaat voor de toeristische activiteiten. ‘Met onze begeleide fietstochten in het teken van typisch Brusselse thema’s geven we inwoners en bezoekers een andere kijk op de stad. Daarnaast doen we bij Pro Velo onderzoek naar het fietsgebruik, we werken mobiliteitsplannen voor bedrijven uit en met onze fietscoaches trekken we naar scholen. Pas als iedereen op de fiets zit, houden we ermee op.’

FIETSTOCHT 1: TOURNÉE GÉNÉRALE

De begeleide tocht Bieren en brouwerijen van Pro Velo speelt in op de stijgende populariteit van het Brusselse bier. De voorbije jaren zijn er meer dan vijf brouwerijen bijgekomen in Brussel, wat tot een vernieuwd parcours heeft geleid. Maar ook de eeuwenoude traditie van het Brusselse bierbrouwen komt ruim aan bod. Meteen na de start aan het Fietsershuis in Elsene dalen we in de richting van de Vijvers van Elsene. In het verleden vestigden brouwerijen zich hier aan de oevers van de Maalbeek, die tot het eind van de 19de eeuw bovengronds liep. Tegenwoordig zijn de brouwerijen omgevormd tot flats, al verwijzen straatnamen als Brouwerijstraat, Kuipstraat en Giststraat nog overduidelijk naar de historische aanwezigheid van de bierindustrie. Voor een stop in Café Belga, een van de bekendste cafés van Brussel, is het nog wat vroeg...

Van Elsene gaat het naar Sint-Gillis, waar twee Brusselaars de microbrouwerij L’Annexe hebben opgestart. En vlak bij hun brouwerij bevinden zich de terrassen van het Sint- Gillisvoorplein met legendarische cafés als Maison du Peuple, L’Union en Café Verschueren. In Anderlecht houden we halt aan Brasserie Cantillon, die omstreeks de eeuwwisseling nog als enige brouwerij in Brussel was overgebleven. ‘Maar het was nipt’, reageert brouwer Jean-Pierre Van Roy. ‘In de jaren tachtig raakte ik de lambiek- en geuzebieren niet aan de straatstenen kwijt. Ik heb deuren moeten intrappen. Nu kunnen we de vraag niet bijhouden en van over de hele wereld krijgen we bezoekers over de vloer.’

Na de stop bij Cantillon volgen nog meer brouwerijen op het parcours: o.a. Brasserie de la Senne in Molenbeek, en aan het begin van de Dansaertstraat bevindt zich Brussels Beer Project, waar café en brouwerij in elkaar overlopen.

Het symbolische eindpunt is het Beursgebouw, waar de toekomst van het Brussels bier wordt voorbereid. Volgens planning zou hier in 2022 met de hulp van Europese fondsen een groot biermuseum de deuren openen. En daar drinken we alvast een pintje op in een van de cafés aan het populaire Sint-Goriksplein.

Remmen voor deze blikvangers:

  1. Flagey in Elsene: het voormalige omroepgebouw is nu een van de belangrijkste Brusselse cultuurtempels (www.flagey.be)
  2. Kunstgalerij Valérie Bach/La Patinoire Royale in Sint-Gillis: voormalige schaatsbaan die tot kunstgalerij is getransformeerd (www.prvbgallery.com)
  3. Millennium Iconoclast Museum of Art (MIMA): op-en-top modern museum dat focust op graffiti, streetart en visuele cultuur (www.mimamuseum.eu).  

Afstand: 18 km

Break: Brouwerij Cantillon, Gheudestraat 56 in Anderlecht. www.cantillon.be

Surf naar www.pasar.be/mijnroute voor de uitgestippelde route!

FIETSTOCHT 2: IN EN ROND MOLENBEEK

Als één Brusselse buurt de voorbije jaren om de verkeerde redenen in het nieuws is geweest, dan is het wel de kanaalzone. Nochtans ondergaat Brussel net hier een van de opvallendste – en hoopvolste – urbanistische transformaties in jaren. Startpunt van de kanaalfietstocht is Kanal-Centre Pompidou, het nieuwe museum van hedendaagse kunst, gevestigd in de voormalige Citroëngarage. Deze zomer sluit het museum voor minstens twee jaar de deuren voor een definitieve ombouw, maar nu al staat Kanal-Centre Pompidou symbool voor de wederopbouw van deze wijk.

Meer mooie voorbeelden van stadsvernieuwing ontdekken we achter de hoge torengebouwen aan het Noordstation met o.a. het Zennepark, dat al eens vergeleken wordt met het High Line Park in New York. Maar dan wel veel korter!

Een absolute must in de kanaalbuurt is de site van Thurn & Taxis. Het Koninklijk Pakhuis is al jaren geleden gerenoveerd, maar de hangars van de Gare Maritime worden momenteel omgebouwd tot een overdekte stad met winkel- en kantoorruimte. Inhuldiging van de Gare Maritime is voor later dit jaar, net als de uitbreiding van het park van Thurn & Taxis.

Daarna fietsen we Molenbeek binnen. Langs het kanaal zijn veel industriële panden de voorbije jaren verbouwd tot hippe appartementen, en de voormalige brouwerij van Belle-Vue is met twee hotels, restaurant Bel Mundo en het Millennium Iconoclast Museum of Art (MIMA) in korte tijd uitgegroeid tot de toeristische hotspot van Molenbeek. Achter de voormalige brouwerijgebouwen bevindt zich ook nog een van de grootste stadsmoestuinen van Europa.

Van Molenbeek gaat het over een breed fietspad richting Anderlecht, waar de transformatie van de kanaalzone blijft doorgaan. Een interessante tussenstop is Coop, een omgebouwde maalderij met o.a. een museum over de geschiedenis en de toekomst van het kanaal. Een fototip: het dakterras van Coop biedt een van de mooiste panorama’s over Brussel.            

Remmen voor deze blikvangers:

  1. Kanal-Centre Pompidou: het nieuwe Brusselse museum van hedendaagse kunst in het iconische Citroëngebouw aan het IJzerplein (www.kanal.brussels)
  2. Thurn & Taxis: multifunctionele site met winkels, kantoren, exporuimte en een uitgestrekt park (www.tour-taxis.com)
  3. Coop: voormalige maalderij met o.a. een museum over de Brusselse kanaalzone en een dakterras met schitterend panorama (www.coop.brussels)

Afstand: 15 km

Break: Parckfarm in het park van Thurn & Taxis, www.parckfarm.be

Surf naar www.pasar.be/mijnroute voor de uitgestippelde route!

FIETSTOCHT 3: TOPARCHITECTUUR IN SCHAARBEEK

Onder de Brusselse architecten blijft Victor Horta de grote ster, en naar aanleiding van het voorbije Hortajaar werd een boeiende - én populaire - themaroute rond zijn oeuvre uitgewerkt. Maar we opteren voor de art-nouveaufietsroute door Schaarbeek, die naar een minder toeristische hoek van Brussel leidt. Bovendien bevinden zich op dit traject ook nog opvallende realisaties van Horta, zoals het Autrique-Huis in het centrum van Schaarbeek en het Hotel van Eetvelde in de wijk van de Squares. Het Hotel van Eetvelde is trouwens een van de in totaal vier Hortahuizen die op de lijst van het Unesco-werelderfgoed staan. In diezelfde wijk van de Squares bevindt zich het recentelijk gerenoveerde Huis Saint-Cyr, een werk van Gustave Strauven. Met nog meer zwier en bloemmotieven dan zijn leermeester Horta decoreerde hij de gevel. En observeer hoe smal het huis is.

Een ander hoogtepunt tijdens deze fietstocht is de Louis Bertrandlaan, waar nog tientallen huizen mogen pronken met art-nouveaugevels. De meest opvallende zijn ook hier weer de huizen van Strauven. In de zijstraten zetten we even voet aan de grond bij schoolgebouwen in art-nouveaustijl, het werk van architect Henri Jacobs. ‘Door goed en mooi te bouwen leer je jongeren het goede en mooie te respecteren’, was de filosofie achter het werk van Jacobs. Een gedachte die je de rest van deze architectuurroute niet meer loslaat.

Verder bevinden zich in Schaarbeek nog meer opmerkelijke gebouwen: het gemeentehuis, de Sint-Mariakerk, het Huis der Kunsten en de Hallen van Schaarbeek. Niet meteen voorbeelden van art nouveau, maar ze maken van Schaarbeek wel een architecturale schatkamer.  

Remmen voor deze blikvangers:

  1. Autrique-huis: een van de eerste realisaties van architect Victor Horta en sinds renovatie enkele jaren geleden toegankelijk als museum (www.autrique.be)
  2. De Koninklijke Sint-Mariakerk aan het Koninginneplein: een van de opvallendste kerken van Brussel
  3. Le Botanique: voormalige oranjerie van de Nationale Plantentuin, tegenwoordig kunstencentrum met heel gevarieerde activiteitenkalender (www.botanique.be)

Afstand: 15 km

Break: Estaminet van het Huis der Kunsten, Haachtsesteenweg 147, www.lestami.net

Surf naar www.pasar.be/mijnroute voor de uitgestippelde route!

FIETSTOCHT 4: DOOR DE BRUSSELSE NATUUR

De Groene Wandeling is de enige bewegwijzerde fietsroute in Brussel. Het traject vormt een 60 km lange lus, die de groene ruimtes in de Brusselse buitenwijken met elkaar verbindt. Echt leuk voor wie Brussel eens op een totaal andere manier wil verkennen. Een minder bekend stukje Brussel is bijvoorbeeld de Molenbeekvallei in Ganshoren, op nauwelijks enkele honderden meters van de files op de Brusselse ring. Hier fiets je langs weiden en moerasgebied, net alsof je op het platteland bent. Even verderop, tijdens de passage door Scheutbos, krijg je een ongewoon uitzicht op de skyline van Brussel voorgeschoteld.

Op het grondgebied van Anderlecht leiden de wegwijzers van de Groene Wandeling dan weer naar het gehucht Neerpede, dat een stukje Brussels Pajottenland is. Een idyllische vijver, akkerland en weiden met grazende paarden zorgen hier voor een wel heel groot contrast met het hectische stadsleven aan de andere kant van de ring.

Voor de grootste brok groen zorgt het Zoniënwoud in het zuiden van Brussel. De beukenpopulatie is zo waardevol dat Unesco twee jaar geleden een gedeelte van het woud als natuurlijk werelderfgoed erkende. En dat op nauwelijks enkele kilometers van het centrum van Brussel!

Vanaf metrostation Herrmann-Debroux gaat het er ontspannen aan toe op een voormalige spoorwegberm, die door de Woluwevallei loopt. In dit gedeelte fiets je achtereenvolgens langs Hertoginnedal, de Mellaertsvijvers, het Woluwepark (waar Eddy Merckx als Brussels ketje de Tour de France naspeelde), het Ter Bronnenpark en het Maloupark. Zelfs in Evere en Schaarbeek kronkelt de Groene Wandeling door parkjes en natuurgebieden zoals het Moeraske. En als het Atomium in het vizier komt, is de cirkel rond.

Remmen voor deze blikvangers:

  1. Trammuseum in Woluwe: het museum van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB met een van ’s werelds grootste tramcollecties (www.trammuseum.brussels)
  2. Train World in Schaarbeek: van legendarische locomotieven tot flitsende snelheidstreinen (www.trainworld.be)
  3. ADAM-Brussels Design Museum: voor een innovatieve blik op het plastic design van de jaren vijftig tot vandaag (www.adamuseum.be)

Afstand: 60 km

Break: Chalet Robinson in het Terkamerenbos, www.chaletrobinson.be

Download de brochure van de Groene Wandeling via bit.ly/groenewandelingfiets.

 

Deel je ervaring

Contact

Adres en contactgegevens

Over Pasar

Onze organisatie en onze missie

Ontdek de Pasar-afdeling in jouw buurt

Pasar heeft 290 afdelingen; wij zijn dus altijd dicht bij jou in de buurt!

Pasar is er voor jou

Ontdek onze ledenvoordelen

  • Op vakantie met het gezin of in groep? Overnachten in hotels, vakantiewoningen of op camping? Als lid krijg je exclusieve Pasar-kortingen.
  • Fan van fietsen of wandelen, in België of het buitenland? Als lid heb je toegang tot alle wandel- en fietsroutes uitgeschreven en getest door Pasar.
  • Reisinspiratie thuis en onderweg dankzij onze magazines (Pasar, Campertijd, de Kampeergids en de Kampeerwijzer), ook beschikbaar op tablet.
  • Bespaar op je verzekering! We bieden je voordeeltarieven op verzekeringen voor camper en caravan.
  • Gratis of met korting deelnemen aan activiteiten van de Pasar-afdeling in je buurt maar ook de Pasar-kampeerclubs, gps- en elektrische fiets-afdelingen.
Twee vrouwen lezen een kaart op een stadsplein
Vertel ons wie je bent en ontdek een lidmaatschap op maat van jouw interesses!