Waterkracht op de Dijle

Alsof hij het elke dag doet, zo zelfverzekerd stapt Wim van het houten platform in de kajak en begint te peddelen. Zijn ogen fonkelen; hij geniet zichtbaar van de beweging en van het kabbelende water onder zich. De oevers zijn hier nog groen, net buiten Leuven. Straks voert de Dijle de hele groep mee tussen de huizen, waar ze verroeste studentenfietsen en ander gedumpt afval uit het water zullen vissen.

‘Een heerlijk vooruitzicht”, zegt Wim. “Ik zit momenteel een straf uit in de Leuvense gevangenis, al zeventien maanden. Dit vrijwilligerswerk is mijn eerste stap om weer te aarden buiten de muren. Als ik dit tot een goed einde breng, mag ik stagelopen bij de groendienst van Leuven. Die kans wil ik met beide handen grijpen.’

Het verhaal van Wim is er een dat Steven Haine graag hoort. Steven zet zich al 26 jaar in om mensen zoals Wim kansen te geven met zijn organisatie ‘Stappen met Steven’. Hij doet dat onder meer in opdracht van Arktos, het Vlaams expertisecentrum voor jongeren in een kwetsbare situatie. Hij is ook de bezieler van de Local River Tribes, waarmee hij jongeren op rivieren laat peddelen én opruimen. Daarnaast leidt hij de Groene Brigade, die actief is in het nieuwe Nationaal Park Brabantse Wouden. Met die initiatieven combineert hij natuurbeleving en sociaal engagement.

De groep peddelaars van vandaag is opvallend divers. Een spraakwaterval uit Brussel, een moeder en dochter uit Oekraïne, een zwijgzame oudere man in herstel van een depressie, Wim die zijn weg terugzoekt in de maatschappij, en Nicolas die een mentale inzinking probeert te verwerken.

‘Na mijn studies aan de Hogere Zeevaartschool ben ik helemaal gecrasht’, vertelt Nicolas openhartig. ‘Mijn moeilijke thuissituatie heeft me ingehaald — dingen die ik nooit echt heb kunnen verwerken. Ik heb nu geen contact meer met mijn ouders en woon bij mijn grootmoeder. Al anderhalf jaar krijg ik psychologische begeleiding. Dagen zoals deze helpen me om opnieuw mensen te ontmoeten en vertrouwen op te bouwen. Het doet deugd.’

Nicolas hoopt voldoende te herstellen om als officier aan de slag te kunnen op de ‘lange omvaart’ — de koopvaardijschepen die oceaanreizen maken. Hij heeft het diploma, dus een tochtje op de Dijle zou hem alvast niet mogen afschrikken.

Wat een kajaktocht al niet kan betekenen voor mensen in een kwetsbare positie. Peddelen op een Ardens riviertje of hier op de Dijle in Leuven, is altijd plezant. Maar het is ook fysiek en mentaal gezond. ‘Je doet het samen, het inspireert en activeert,’ legt Steven uit. ‘Al peddelend leren mensen elkaar kennen, ongeacht hun sociale of culturele achtergrond. Dat sterkt hen.”

“Varen zit vol metaforen en levenslessen. Hoe blijf je overeind op de wildwaterbaan van het leven? Hoe vaar je een eigen koers, drijf je mee met de stroom of ga je er bewust tegenin? Hoe val je niet uit de boot?’

‘Ik werk met mensen aan herstel in en van de natuur’, zegt Steven. ‘In het bos, op de rivier, het maakt mijn werk zinvol.’ De deelnemers worden aangedragen door OCMW’s, welzijnsorganisaties zoals het CAW of via LIGO — de centra voor basiseducatie waar Nederlands op een actieve manier wordt aangeleerd. Soms komen mensen via justitie, bijvoorbeeld als werkstraf of in het kader van vrijwilligerswerk. Het is telkens een kans tot herintegratie. ‘Mee op pad gaan, samen een traject afleggen, opnieuw in gesprek gaan, buitenkomen, het bioritme hervinden... dat alles geeft structuur. Aan hun dag, maar ook aan hun leven.’

‘Ik herken mezelf in veel van deze mensen’, besluit Steven. ‘Mijn levenservaring is mijn troef. Als jongere had ik het zelf ook niet makkelijk — mijn rugzak is goed gevuld. Dat maakt dat ik me sterk verbonden voel met de mensen die ik begeleid. En misschien dat zij zich daarom ook gezien voelen.’

www.groenebrigade.be