5 nieuwe topexpo’s in mei

In Rijsel zindert het jaar 2004, toen de stad culturele hoofdstad van Europa was, nog altijd na dankzij Lille 3000. Om de drie jaar stelt de organisatie een bruisend cultuurseizoen samen. De gangmaker dit jaar is een grote kunstexpo die focust op de Vlaamse cultuurgeschiedenis. Fêtes et célébrations flamandes in het Palais des Beaux Arts neemt je mee naar de dorpsfeesten, kermissen en officiële plechtigheden in de 16de en 17de eeuw. De Tachtigjarige Oorlog en dodelijke epidemieën teisterden toen de Nederlanden. Tijdens festiviteiten konden mensen alle spanningen vergeten en zich weer thuis voelen in hun gemeenschap.

Voorstellingen van kermissen en koningsfeesten ontwikkelden zich tot een gewaardeerd schildergenre, waarin onder meer de familie Brueghel hoge toppen scheerde. De expo onderzoekt de beeldtaal over feesten aan de hand van meer dan honderd schilderijen, gravures, tekeningen, muziekinstrumenten en keramiek. Een kwart van de werken komt uit de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, waarvan een curator meewerkte aan de expo.

Fêtes et célébrations flamandes, tot 1 september, Palais des Beaux Arts, Lille (Rijsel)

De nieuwe expo Monsters! tovert Villa Verbeelding om in het hoofdkwartier van de griezeligheid. De meest bizarre fantasiewezens uit kinderboeken wachten je op. Niet om je met huid en haar te verslinden, maar om je gezin te doen kraaien van pret, angst en de afschuw. Monsters zijn zo nuttig dat illustrator Dieter Van Der Ougstraete er verzon voor iedere dag van het jaar. Zelfs de wereldberoemde Gruffalo verlaat zijn bos en komt naar Hasselt. Villa Verbeelding verandert in een internationaal monsternest met originele illustraties van toptekenaars. Masterstudenten Illustratie van Sint-Lucas Gent creëerden samen met Gerda Dendooven angstaanjagende monstermaskers. Het beste aan fantasiemonsters? Ze verdwijnen zodra je het kinderboek dichtklapt.

Monsters!, tot 2 november, Villa Verbeelding, Bampslaan 35, Hasselt

Ecstasy & Orewoet in de Abdij van Park in Leuven toont wonderlijke vormen van extase. Mystica’s uit de 13de en 14de eeuw streefden naar ‘orewoet’: de ultieme, lichamelijke overgave in hun liefde voor God. Een meesterwerk van Gaspar De Crayer toont hoe dat er kon uitzien: Lutgardis van Tongeren bidt zich in extase bij het kruisbeeld, tot de Christusfiguur zijn arm om haar schouder slaat en haar het bloed uit zijn zijwonde laat drinken.

Ecstasy is het hedendaagse luik van de expo. Internationale kunstenaars brengen in beeld hoe we vandaag, zonder religieuze rituelen, op zoek gaan naar de spirituele roes via kunst, meditatie, sport, muziek, psychedelische middelen. Museum PARCUM laat je werken ontdekken van onder meer Marina Abramovic, Emma Talbot, melanie bonajo, Laure Prouvost, Tianzhou Chen en Jeremy Shaw.

Ecstasy & Orewoet, tot 9 november, PARCUM, Abdij van Park, Heverlee

Wat als een schilder zijn eigen huid onder de loep neemt? En de uitvergrote fragmenten met de precisie van de Vlaamse primitieven vastlegt op doek? Dan krijg je de Skin Paintings van Calvin Marcus. Museum Dhondt-Dhaenens strikte de Amerikaanse kunstenaar voor zijn eerste solo-expo in Europa en toont de schilderijen samen met bronzen en keramieken objecten. Marcus stemt de kunstvorm die hij gebruikt, altijd af op het idee dat hij in zijn hoofd heeft. Zichzelf op de huid zitten vindt hij ongemakkelijk. Je ziet hoe je verleden sporen laat op je lichaam en wordt je bewust van je fragiliteit.

De tweede nieuwe expo is klassieker en neemt een schilderij uit de Leiestreek als uitgangspunt. Op Herinnering aan een Zomerdag van Edgar Tytgat zie je een gezellig boottochtje in de jaren 1920. Niemand minder dan Marc Chagall bezoekt zijn collega’s in de Leiestreek. Permeke miste het feestje, maar is wel te zien op de expo, samen met Chagall en zes anderen.

Skin Paintings en Herinnering aan een Zomerdag, 18 mei tot 17 augustus, Museum Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, Sint-Martens-Latem

Magisch realisme is zoals een schilderij van Paul Delvaux. Droombeelden of bovennatuurlijke verschijnselen dringen door in een dagelijkse omgeving, waardoor je vermoedt dat er meer is dan de waarneembare werkelijkheid. Volgens kunstencentrum WIELS heeft onze eenzijdige focus op wetenschap en harde feiten ons vervreemd van onze intuïtie en onze planeet. De harmonieuze ecosystemen waarvan we deel uitmaakten, moeten wijken voor productieve monoculturen, waarvan de opbrengst berekend is. Kan een vleugje magie de wereld redden? Waren natuurvolkeren, die de geest van de boom dankten voor ze de boom kapten, eigenlijk niet slimmer en duurzamer bezig dan wij? Op Magisch realisme buigen dertig hedendaagse kunstenaars zich over dit actueel vraagstuk. De expo vindt plaats bij WIELS en in het argos center for audiovisual arts.

Magisch realisme. Natuurlijke wan/orde verbeeld, 29 mei tot 28 september, WIELS, Van Volxemlaan 354, Brussel