Wonderkamers vol twijfel

In ‘de Ledeganck’ in Gent wordt al sinds de jaren ’60 lesgegeven in auditoria waar je beter geen hoogtevrees hebt. Studenten zoeken hun lokalen op terwijl we aan de balie van het GUM & Plantentuin Marjan Doom begroeten. GUM staat voor Gents Universiteitsmuseum, maar denk nu niet dat 200 jaar onderzoek hier op een schoteltje wordt aangereikt.

Marjan is dierenarts. Ze voerde onder meer de autopsie uit op de narwal die aan één van de muren hangt. ‘Ik ben als wetenschapper gevormd om met een bepaalde methodiek te denken. Tegelijk groeide ik op in een omgeving waar kunst en cultuur met de paplepel werden ingegeven. Musea zijn als het ware mijn tweede thuis, iets wat ik ook onze tweeling van 9 jaar probeer mee te geven. Ze komen heel graag mee naar mijn werkplek. Bij elk bezoek ontdekken ze iets nieuws.’

Pure chaos

Het GUM is opgedeeld in zeven themazalen die naadloos in elkaar overvloeien. Het licht is gedempt. Er hangt een intieme sfeer. Bezoekers fluisteren elkaar toe. De eerste zaal is ‘Chaos’ zoals af te lezen van de grote neonletters boven een lange, witte tafel. Hier gaat het over de classificatiesystemen waarmee wetenschappers de wereld rondom hen proberen te ordenen, maar kan dat wel?

Onze blik wordt getrokken door een reeks wassen modellen van de embryonale ontwikkeling van het geslachtsstelsel. ‘Elke zaal is een Wunderkammer met objecten over alle disciplines heen. Centraal staat een tafel met acht stukken. Als je de centrale verhaallijn van het museum wilt meehebben, dan bezoek je de tafels. Daarrond staan de kabinetten met weer verdiepende verhaallijnen. Alle voorwerpen die je ziet, zijn ooit wel eens ingezet als didactisch materiaal of komen voort uit onderzoek. Aan de hand van deze objecten zetten we aan tot reflectie. Niet alles hoeft in de mond gelegd te worden. Wetenschapsmusea doen dat vaak wel. Kunstmusea daarentegen laten veel ruimte voor interpretatie door de bezoeker. Het GUM vormt een perfecte mix van beide benaderingen. We zijn een museum voor grote en kleine ontdekkers.’

Er staan 800 objecten op zaal. Het GUM teert op een collectie van 400.000 voorwerpen. Die liggen grotendeels opgeslagen in de kelder van het Ledeganckgebouw. Het depot noemen ze hier het collectiecentrum. In de nabije toekomst kunnen studenten en docenten er terecht voor onderzoek of om er les te geven met het didactisch materiaal bij de hand.

Kijkje in de toekomst

Een moeder toont haar kinderen enkele kleurenschijven van Joseph Plateau. De verwondering is van de jonge gezichten af te lezen. Een student en zijn broertje kijken met grote ogen naar een 19e -eeuws wassen model van een vrouw met lepra. Het staat naast het enige erkende Vlaams Topstuk dat het GUM rijk is, een kurkmodel van het Pantheon uit de tweede helft van de 18e eeuw. ‘Ik word er warm van als ik deze jongeren zie rondlopen. Dat betekent dat we slagen in onze missie. Voor velen is dit ook een eerste kennismaking met de universiteit.’

Het bezoek eindigt met een ‘appreciatie van de vrije associatie’, zoals Marjan het uitdrukt. Cineast Sarah Vanagt laat in de film Omentum Omentum mensen met allerlei achtergronden en leeftijden de toekomst voorspellen zoals zieners dat vroeger deden door dierenorganen te ontleden. Het is verrassend te ontdekken hoe een jongen van amper 10 jaar naar de klimaatproblematiek kijkt, alsof hij de wereld door de ogen van Greta Thunberg ziet.

De ándere Plantentuin

In de Plantentuin en de serres zijn de tuinmannen – en vrouwen druk aan het werk. Elke keer de reuzenaronskelk bloeit, komt de Plantentuin in het nieuws. In deze groene oase zien we studenten picknicken en toeristen ronddwarrelen. De uitgang van de Plantentuin sluit aan op het museumkwartier met het SMAK en het MSKGent.

Het GUM & Plantentuin vormen een perfecte combi. De vele voorwerpen vertellen meer dan één verhaal. Als bezoeker kan je meerdere lagen afpellen. Verwacht geen drukknoppen, spelcomputers en antwoorden op allerhande levensvragen. Het museum dompelt je onder in wetenschappelijke en artistieke methodieken en universiteitsgeschiedenis. Het is een nieuwe aanpak en die werkt wonderwel.

Praktisch

• Adres: K.L. Ledeganckstraat 35, Gent (ingang via de Plantentuin)
• Open op ma – di – do – vr van 9.30 tot 17.30 uur (gesloten op woensdag) en open in het weekend, op feestdagen en tijdens schoolvakanties van 10 tot 18 uur.
•  Spelboekjes voor kinderen.
• Toegang kost 8 euro. Gratis met de museumpas.
• www.gum.gent